سبد خرید شما خالی است 
شناسایی کابل شبکه از روی نوشتههای روی روکش
شناسایی کابل شبکه از روی نوشتههای روی روکش
چرا شناخت نوع کابل شبکه اهمیت دارد
بسیاری از کاربران زمانی که قصد دارند دستگاه خود را به شبکه متصل کنند، با کابلی روبهرو میشوند که تنها مشخصهی ظاهری آن رنگ و ضخامت است. اما واقعیت این است که کابلهای شبکه از نظر نوع، کیفیت، عملکرد و کاربرد تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند. اگر بدون شناخت کافی از نوع کابل از آن استفاده کنید، ممکن است سرعت انتقال داده کاهش یابد یا حتی اتصال شبکه به درستی برقرار نشود. دانستن اینکه کابل مورد استفاده از چه نوعی است و برای چه محیطی طراحی شده، نقش مهمی در عملکرد کلی شبکه دارد. این اطلاعات معمولاً در قالب نوشتههایی روی روکش بیرونی کابل درج میشود که در اصطلاح فنی به آن چاپ روکش یا Print Legend گفته میشود.
نوشتههای روی روکش کابل شبکه چیست
هر کابل شبکه دارای نوشتههایی است که در طول روکش آن تکرار میشود. این نوشتهها شامل مجموعهای از اطلاعات فنی و استانداردهای مربوط به کابل است که تولیدکننده برای شناسایی سریع و دقیق آن درج میکند. اگرچه ممکن است در نگاه اول این نوشتهها کمی پیچیده و فنی به نظر برسند، اما با کمی آشنایی میتوان بهراحتی معنی هر بخش را درک کرد. نوشتههای روی کابل در واقع شناسنامهی کامل آن کابل محسوب میشوند و شامل اطلاعاتی مانند نوع کابل، درجهی حرارت مجاز، ردهی عملکرد، میزان پهنای باند، نوع شیلدینگ، قطر سیمها، استانداردهای ساخت و حتی تاریخ تولید هستند. از بهترین کابل های بازار ایران می توان به کابل شبکه لگراند اشاره داشت، در نوع خود بهترین می باشد.
بررسی اجزای نوشته روی کابل شبکه
در ادامه به بررسی جزءبهجزء اطلاعاتی میپردازیم که معمولاً روی روکش کابل درج میشوند تا بتوانید با مشاهدهی هر کابل، مشخصات دقیق آن را شناسایی کنید.
۱. نام یا شناسهی تولیدکننده
در ابتدای نوشتهها معمولاً نام کارخانه یا شرکت سازنده درج میشود. این بخش برای شناسایی منبع تولید اهمیت دارد، اما از آنجا که در این مقاله قصد اشاره به برند خاصی نداریم، تنها کافی است بدانید که وجود این نام نشانهی شفافیت در تولید و رعایت الزامات استاندارد است. در صورتی که کابل هیچ نام تولیدکنندهای نداشته باشد یا اطلاعات درجشده نامشخص باشند، احتمال غیراستاندارد بودن آن زیاد است.
۲. نوع روکش و درجهی مقاومت در برابر آتش
یکی از مهمترین اطلاعاتی که روی کابل درج میشود، نوع روکش و میزان مقاومت آن در برابر آتش است. این مشخصه معمولاً با عبارتهایی مانند CM، CMR، CMP، CMX یا LSZH مشخص میشود. هرکدام از این کدها نشاندهندهی سطح خاصی از مقاومت حرارتی و ایمنی در برابر آتش هستند. برای مثال کابلهایی با علامت CMR برای استفاده در دیوارها و محیطهای بسته طراحی شدهاند، در حالی که کابلهای دارای کد CMP برای استفاده در فضاهای بالای سقف یا مکانهایی که تهویهی هوا وجود دارد مناسبتر هستند. انتخاب نوع روکش متناسب با محل نصب اهمیت زیادی دارد، زیرا رعایت نکردن این نکته ممکن است خطر آتشسوزی یا دود سمی را به همراه داشته باشد.
۳. حداکثر دمای کاری مجاز
در نوشتههای روی کابل معمولاً عددی به همراه حرف C درج میشود که نشاندهندهی بیشینهی دمای کاری مجاز کابل بر حسب سانتیگراد است. به عنوان مثال، عبارت 75C به معنی آن است که کابل میتواند تا دمای ۷۵ درجه سانتیگراد بدون آسیب کار کند. آگاهی از این عدد برای انتخاب کابل در محیطهایی که دما بالا میرود بسیار مهم است. در صورتی که کابل در دمایی بالاتر از حد مجاز مورد استفاده قرار گیرد، روکش بیرونی ممکن است نرم شده یا حتی ذوب شود و این موضوع باعث افت کیفیت انتقال داده و خطرات ایمنی خواهد شد.
۴. تعداد زوجهای بههمتابیده
بیشتر کابلهای شبکه از چند زوج سیم مسی تشکیل شدهاند که هر زوج شامل دو رشته سیم به هم تابیده است. معمولترین نوع کابلهای شبکه شامل چهار زوج سیم هستند که در مجموع هشت رشتهی مسی را تشکیل میدهند. در نوشتهی روی کابل معمولاً عبارت 4PR یا 4 Pairs دیده میشود که به همین موضوع اشاره دارد. وجود چهار زوج سیم به این معنی است که کابل میتواند انتقال داده را با سرعت بالا انجام دهد و از فناوریهای مختلف مانند گیگابیت اترنت پشتیبانی کند.
۵. نوع شیلد یا محافظ کابل
در بخش دیگری از نوشتهها ممکن است عباراتی مانند UTP، FTP، STP یا S/FTP دیده شود. این کلمات به نوع محافظ الکترومغناطیسی کابل اشاره دارند. کابلهای UTP یا بدون شیلد سادهترین نوع هستند و بیشتر در محیطهای معمولی مورد استفاده قرار میگیرند. نوع FTP دارای یک لایه فویل است که کل زوجها را پوشش میدهد و تداخل الکترومغناطیسی را کاهش میدهد. نوع STP نیز دارای شیلد بافتهشده فلزی است که از هر زوج به صورت جداگانه محافظت میکند. انتخاب بین این انواع بستگی به محیط نصب دارد؛ اگر در نزدیکی کابلهای برق یا تجهیزات صنعتی قرار دارید، استفاده از کابل شیلددار توصیه میشود.
۶. ضخامت سیم یا استاندارد AWG
عدد AWG که معمولاً در نوشتهها دیده میشود، بیانگر ضخامت هادیهای مسی درون کابل است. برای مثال 24AWG به این معنی است که هر رشتهی مسی دارای ضخامت معینی مطابق با استاندارد آمریکایی Wire Gauge است. نکتهی مهم اینجاست که هرچه عدد AWG بزرگتر باشد، قطر سیم نازکتر است. ضخامت بیشتر باعث کاهش مقاومت الکتریکی و در نتیجه انتقال بهتر داده در فواصل طولانیتر میشود. انتخاب ضخامت مناسب برای پروژههای مختلف اهمیت دارد، بهویژه در کابلکشیهای طولانی که افت سیگنال میتواند مشکلساز شود.
۷. گواهیها و استانداردهای ایمنی
در بخش دیگری از نوشتهها معمولاً نشانهایی مربوط به تأییدیهها و استانداردهای بینالمللی درج میشود. این نشانها اطمینان میدهند که کابل از نظر الکتریکی و ایمنی آزمایش و تأیید شده است. وجود عباراتی مانند UL، ETL یا CE نشاندهندهی آن است که کابل بر اساس استانداردهای سختگیرانه تست شده و برای استفاده در شبکههای ساختمانی ایمن است. این گواهیها معمولاً شامل الزامات مقاومت در برابر آتش، میزان رسانایی، عایقکاری مناسب و دوام فیزیکی هستند.
۸. نوع دستهبندی کابل یا همان "Category"
یکی از مهمترین بخشهای نوشته روی روکش کابل، عبارتهایی مانند Cat5e، Cat6، Cat6a، Cat7 یا Cat8 است. این بخش تعیین میکند که کابل تا چه حد توانایی انتقال داده با سرعت و پهنای باند مشخص را دارد. برای مثال، کابل Cat5e قادر به پشتیبانی از سرعتهای ۱۰ تا ۱۰۰۰ مگابیت در ثانیه تا فاصلهی ۱۰۰ متر است، در حالی که Cat6 و بالاتر میتوانند سرعتهای بسیار بالاتری را فراهم کنند. آگاهی از نوع کابل به شما کمک میکند تا بتوانید از سازگاری آن با تجهیزات شبکه اطمینان حاصل کنید و شبکهای پایدار و سریع داشته باشید.
۹. پهنای باند کابل بر حسب مگاهرتز
در کنار نوع دستهبندی، معمولاً عددی با واحد MHz نوشته میشود که بیانگر پهنای باند فرکانسی کابل است. هرچه این عدد بیشتر باشد، کابل میتواند دادههای بیشتری را در واحد زمان منتقل کند. برای مثال، پهنای باند 350MHz برای کابلهای Cat5e متداول است، در حالی که کابلهای پیشرفتهتر ممکن است پهنای باندی تا 1000MHz یا بیشتر داشته باشند. این مشخصه نقش مهمی در کیفیت انتقال داده دارد، بهویژه زمانی که از شبکه برای کاربردهایی مانند استریم ویدیو، بازی آنلاین یا انتقال دادههای حجیم استفاده میشود.
۱۰. استاندارد ساخت بر اساس TIA یا ISO
در بخش دیگری از نوشتهها ممکن است به استانداردهایی مانند TIA/EIA-568-C.2 یا ISO/IEC 11801 اشاره شود. این استانداردها مشخص میکنند که کابل بر اساس چه دستورالعملهای فنی تولید شده است. رعایت این استانداردها به این معناست که کابل در تمامی ویژگیهای الکتریکی، مکانیکی و عملکردی با سایر تجهیزات شبکه سازگار خواهد بود. کابلهایی که این استانداردها را ندارند ممکن است در عملکرد واقعی دچار نوسان شوند یا نتوانند سرعتهای اعلامشده را پشتیبانی کنند.
۱۱. نشانههای زیستمحیطی مانند RoHS
در بسیاری از کابلهای مدرن، عبارت RoHS درج میشود که به معنی محدود بودن استفاده از مواد خطرناک در ساخت محصول است. این استاندارد به سلامت انسان و محیط زیست توجه دارد و تضمین میکند که در ساخت کابل از موادی مانند سرب، جیوه یا کادمیوم بهصورت کنترلنشده استفاده نشده است. استفاده از کابلهایی که دارای این نشان هستند نهتنها برای کاربر ایمنتر است، بلکه در صورت بازیافت یا دفع نیز آلودگی محیطی کمتری ایجاد میکنند.
۱۲. نشانگر طول کابل در هر بخش
برخی کابلها دارای نشانههایی در فواصل منظم هستند که با عبارتهایی مانند XXXXFT یا XXXm مشخص میشود. این علامت نشان میدهد که در هر نقطه از کابل، چند فوت یا چند متر از طول کل آن گذشته است. این ویژگی در زمان نصب شبکه بسیار مفید است، زیرا کارشناس نصب میتواند بدون نیاز به متر جداگانه بداند چه مقدار کابل استفاده شده و چه میزان از رول باقی مانده است.
۱۳. تاریخ تولید کابل
در انتهای نوشتهها معمولاً تاریخ تولید بهصورت ماه و سال درج میشود، برای مثال 01/25 به معنی ژانویهی سال ۲۰۲۵ است. دانستن تاریخ تولید کمک میکند تا از تازگی کابل اطمینان حاصل شود، زیرا گذر زمان میتواند بر کیفیت عایقها و روکش کابل تأثیر بگذارد. کابلهای قدیمیتر ممکن است در معرض خشک شدن یا ترکخوردگی قرار گرفته باشند و بهتر است از کابلهای جدید و تازهتولیدشده استفاده شود.
چگونه نوشتههای روی کابل را بخوانیم
خواندن نوشتههای روی کابل در نگاه اول ممکن است دشوار باشد، زیرا ترکیبی از اعداد، حروف و علائم اختصاری است. بهترین روش این است که ابتدا با شناخت ترتیب معمول اطلاعات شروع کنید. معمولاً ترتیب درجشده شامل نام تولیدکننده، نوع روکش، دمای مجاز، تعداد زوجها، نوع شیلد، ضخامت سیم، گواهیها، دستهبندی، پهنای باند، استاندارد ساخت، نشان RoHS، شماره متر و تاریخ تولید است. با آشنایی به این ترتیب میتوانید در چند ثانیه مشخصات کامل کابل را تشخیص دهید.
چرا باید به اطلاعات روی کابل توجه کنیم
بسیاری از افراد هنگام خرید کابل تنها به برچسب روی بستهبندی توجه میکنند، در حالی که بستهبندی ممکن است با محتوای واقعی مطابقت نداشته باشد. تنها راه مطمئن برای تشخیص واقعی نوع کابل، خواندن اطلاعات درجشده روی خود کابل است. این اطلاعات تضمین میکند که کابل برای محیط مورد نظر شما مناسب است، از نظر حرارتی و ایمنی در محدودهی مجاز قرار دارد و از استانداردهای معتبر پیروی میکند.
انتخاب کابل مناسب بر اساس نوشتهها
پس از آشنایی با مفهوم نوشتههای روی کابل، میتوانید هنگام خرید با دقت بیشتری انتخاب کنید. برای مثال اگر قصد دارید کابل را درون دیوار نصب کنید، باید عبارتی مانند CMR یا LSZH روی آن دیده شود. اگر در محیط صنعتی یا در نزدیکی کابلهای برق هستید، وجود عبارتهای STP یا S/FTP اهمیت دارد. همچنین برای شبکههایی با سرعت بالا، به دنبال دستههای Cat6 یا بالاتر باشید.
اشتباهات رایج در تفسیر نوشتهها
یکی از اشتباهات رایج میان کاربران تازهکار این است که تنها به دستهبندی کابل توجه میکنند و سایر اطلاعات را نادیده میگیرند. در حالی که حتی اگر کابل Cat6 باشد اما روکش آن برای محیطهای پرحرارت مناسب نباشد، عملکرد مطلوبی نخواهد داشت. اشتباه دیگر این است که برخی کاربران تصور میکنند هرچه عدد AWG بزرگتر باشد، کابل ضخیمتر و بهتر است، در حالی که برعکس، هرچه عدد بزرگتر شود قطر سیم نازکتر میشود.
نگهداری و تشخیص اصالت کابل
برای اطمینان از اصالت و کیفیت کابل شبکه، همیشه به نوشتههای حکشده روی روکش توجه کنید. چاپ باید واضح و یکدست باشد و در طول کابل تکرار شود. اگر نوشتهها بهصورت ناقص، پاکشده یا با حروف نامنظم درج شده باشند، احتمال تقلبی بودن کابل وجود دارد. همچنین بهتر است کابل را در محیط خشک و خنک نگهداری کنید تا دوام روکش و چاپ آن حفظ شود.
کلام آخر
نوشتههای روی روکش کابل شبکه تنها مجموعهای از حروف و اعداد نیستند، بلکه شناسنامهی کامل کابل محسوب میشوند. با یادگیری نحوهی خواندن و تفسیر این اطلاعات، میتوانید با اطمینان کامل کابل مناسب را برای شبکهی خود انتخاب کنید. این مهارت نهتنها از بروز مشکلات فنی جلوگیری میکند، بلکه در صرفهجویی هزینهها و افزایش طول عمر شبکه نیز تأثیر قابلتوجهی دارد. شناخت مفاهیمی مانند نوع روکش، ضخامت سیم، استانداردهای ایمنی و دستهبندی کابل به شما کمک میکند تا در هر پروژهی شبکهای تصمیمی آگاهانه بگیرید و از عملکرد پایدار و ایمن سیستم خود اطمینان حاصل کنید.
