تجهیزات پسیو شبکه چیست؟ آشنایی کامل با تجهیزات پسیو

تجهیزات پسیو شبکه چیست؟ آشنایی کامل با تجهیزات پسیو

در دنیای امروز که ارتباطات نقش بسیار مهمی در زندگی کاری و شخصی ما ایفا می‌کند، شبکه‌های کامپیوتری به یکی از اصلی‌ترین زیرساخت‌های فناوری اطلاعات تبدیل شده‌اند. این شبکه‌ها از دو بخش کلی تجهیزات اکتیو و تجهیزات پسیو تشکیل می‌شوند. قصد داریم به‌صورت جامع و کامل با تجهیزات پسیو شبکه Passive Equipment آشنا شویم و نقش آن‌ها را در عملکرد و پایداری شبکه را به صورت تخصصی بررسی نماییم.

تجهیزات پسیو شبکه چه هستند؟

تجهیزات پسیو یا غیر‌فعال شبکه، به مجموعه‌ای از ابزارها و قطعات گفته می‌شود که بدون نیاز به منبع تغذیه یا تولید سیگنال الکترونیکی، نقش انتقال، سازمان‌دهی، پشتیبانی و حفاظت از داده‌ها را در ساختار فیزیکی شبکه ایفا می‌کنند. این تجهیزات برخلاف تجهیزات اکتیو مانند سوئیچ، روتر یا مودم، نقشی در پردازش یا هدایت هوشمند سیگنال ندارند اما بدون آن‌ها ایجاد یک بستر ارتباطی پایدار غیرممکن است.

تجهیزات پسیو بخش فیزیکی و زیربنایی شبکه را تشکیل می‌دهند و به‌عنوان پایه‌های ارتباطی بین تجهیزات اکتیو عمل می‌کنند. کیفیت و نحوه نصب این تجهیزات تأثیر مستقیمی بر سرعت، پایداری و امنیت شبکه دارد. 

اهمیت استفاده از تجهیزات پسیو استاندارد

یکی از مهم‌ترین نکاتی که در هنگام طراحی و راه‌اندازی شبکه باید مدنظر قرار داد، انتخاب تجهیزات پسیو مناسب، استاندارد و سازگار با نیاز پروژه و کاربر (خانگی، صنعتی، اداری و تجاری) است. در بسیاری از موارد، اختلالات شبکه به دلیل استفاده از کابل‌های غیراستاندارد یا نصب نادرست پچ پنل‌ها یا کیستون‌ها ایجاد می‌شود. به همین دلیل، دقت در انتخاب این تجهیزات، علاوه بر افزایش کیفیت انتقال داده، منجر به کاهش هزینه‌های نگهداری، افزایش عمر مفید تجهیزات اکتیو و همچنین بهبود عملکرد کلی شبکه خواهد شد. بسیار پیش آمده است که در سازمان یا نهادی مشغول استفاده از شبکه آنجا می باشید که ناگهان با کندی یا حتی قطعی فیزیکی مواجه می شوید. در این نوشته به شما مدیریان و کاربران شبکه، بستر انتقال پسیو دیتا را تشریح خواهیم کرد. مطمئنا انتخاب کالا و برند مناسب تجهیزات پسیو مانند لگراند فرانسه یا محصولات هلوکیبل آلمان، در کنار نصب دقیق، صحیح و اصولی آن به شما در بهره بدن بدون وقفه در شبکه زیرساخت کمک شایانی خواهد کرد.

انواع تجهیزات پسیو شبکه

در ادامه با مهم‌ترین و پرکاربردترین تجهیزات پسیو شبکه آشنا می‌شویم. هر یک از این تجهیزات نقش کلیدی در ساختار و عملکرد شبکه ایفا می‌کنند.

کابل شبکه

کابل شبکه مهم‌ترین عنصر در انتقال داده‌ها در شبکه‌های کابلی است. این کابل‌ها بسته به نوع دسته‌بندی Cat5e، Cat6، Cat6a، Cat7 و  حتی Cat8 و نحوه طراحی، دارای پهنای باند، سرعت و مقاومت‌های مختلفی در برابر نویز و تداخلات الکترومغناطیسی هستند. استفاده از کابل با کیفیت بالا و متناسب با نیاز شبکه، باعث بهینه‌سازی سرعت انتقال اطلاعات و کاهش خطاهای ارتباطی می‌شود.

کابل‌ها به‌طور کلی به دو نوع شیلددار و بدون شیلد تقسیم می‌شوند. در محیط‌های صنعتی یا جاهایی که تجهیزات الکترونیکی زیاد وجود دارد، استفاده از کابل‌های شیلددار توصیه می‌شود تا از بروز تداخل جلوگیری شود. همچنین کابل‌های شبکه باید دارای پوشش مقاوم در برابر کشیدگی، خم‌شدگی و عوامل محیطی مانند گرما یا رطوبت باشند تا در بلندمدت کارایی خود را از دست ندهند. کابل های شبکه معمولا در طول های 305 و 500 متر و حتی در قرقره های 1000 متری عرضه می گردد. همچنین بسته به شرایط استفاه از کابل با روکش های بسیار متنوع PVC، LSZH،  FRNC و حتی PE و در بعضی مواقع به صورت Steel Armored عرضه می گردد. از بهترین کابل های شبکه موجود در بازار ایران می توان به کابل شبکه لگراند فرانسه و هلوکیبل Helukabel‌ آلمان نام برد.

 

پچ کورد شبکه

پچ کوردها کابل‌های کوتاه‌تری هستند که برای اتصال تجهیزات مختلف شبکه مانند سوئیچ‌ها، کامپیوترها یا پچ پنل‌ها به یکدیگر استفاده می‌شوند. این کابل‌ها معمولا از نظر ساختاری مشابه کابل شبکه اصلی هستند اما طول کوتاه‌تری دارند و در دو سر آن‌ها کانکتور RJ45 (به صورت کارخانه ای و استاندارد) نصب شده است.

پچ کوردها در محیط‌هایی مانند رک‌ها، اتاق سرور یا اتصالات نهایی بسیار حیاتی هستند. استفاده از پچ کوردهای با کیفیت، انعطاف‌پذیر و دارای روکش مقاوم می‌تواند از بروز قطعی یا تداخل در شبکه جلوگیری کند. همچنین پچ کوردها در رنگ‌ها و طول‌های مختلف موجودند تا مدیریت کابل‌کشی و شناسایی مسیرها ساده‌تر شود. پچ کوردهای معمولا در طول های 0.5، ۱ و 3 و 5 متر به صورت استاندارد عرضه می گردد. همچین روکش پچ کوردهای مانند کابل شبکه می تواند به صورت PVC و LSZH و حتی در بعضی مواقع خاص شامل پج کوردهای محیط باز و Outdoor باشد. پج کوردهای لگراند فرانسه به صورت اورجینال و کارخانه ای در رنگ های مختلف توسط تیم فروش آلما شبکه قابل ارائه می باشد.

 

رک شبکه

رک شبکه یک محفظه فلزی است که برای نگهداری و نصب منظم تجهیزات شبکه به‌کار می‌رود. این تجهیزات شامل سوئیچ، پچ پنل، سرور، UPS و حتی تجهیزات پسیو مانند ترمینال‌ها و پچ کوردها هستند. رک‌ها در دو نوع دیواری و ایستاده طراحی می‌شوند و در اندازه‌ها و عمق‌های مختلف تولید می‌گردند.

وجود رک در یک شبکه باعث نظم‌دهی فیزیکی به تجهیزات، کاهش فضای اشغالی، افزایش ایمنی، خنک‌سازی بهتر و دسترسی آسان به قطعات می‌شود. برخی رک‌ها دارای فن‌های داخلی، قفل، درب شیشه‌ای یا فلزی و پنل‌های تهویه هستند که هرکدام به بهبود عملکرد سیستم کمک می‌کنند. همچنین در رک‌ها می‌توان کابل‌ها را به‌صورت اصولی مدیریت کرد تا از گره خوردگی یا بروز اختلال جلوگیری شود. رک ها شامل متعلقات مختلف مانند، سینی، لایت پنل، فن، پاور ماژول، بلانک پنل و ... می باشد که می تواند کاربر و مدیر شبکه را در استفاده بهینه تر از فضای رک کمک نماید. همچنین رک ها معمولا از 4 یونیت تا ابعاد بزرگتر 47 یونیت تولید می گردد. عمق رک ها نیز متفاوت و معمولا بین 45 سانتی متر تا 100 سانتی متر می باشد. هر چند در بعضی از رک های سرور و دیتاسنتر امکان دارد، عمق رک ها به 120 سانتی متر نیز برسد. در سالیان اخیر اکثر رک ها به رنگ مشکی تولید می شود، ولی شرکت آلما شبکه پرداز، امکان ارائه رک با رنگ دلخواه شما بر اساس استانداردهای رنگ RAL را دارد.

 

پچ پنل شبکه

پچ پنل یکی دیگر از تجهیزات کلیدی پسیو در شبکه‌های سازمانی و دیتا سنترها می باشد. این قطعه فلزی یا پلاستیکی دارای چندین پورت است که کابل‌های شبکه به آن متصل می‌شوند. پچ پنل‌ها برای مدیریت بهتر کابل‌کشی، نظم‌دهی، سهولت در تغییرات و عیب‌یابی شبکه استفاده می‌شوند.

پچ پنل‌ها در انواع مختلفی مانند ۲۴ پورت، ۴۸ پورت و ... تولید می‌شوند و از نظر رده‌بندی با انواع کابل شبکه هماهنگ هستند. نصب پچ پنل در رک باعث می‌شود که کابل‌ها به‌صورت اصولی و بدون فشار اضافی متصل شوند و در صورت نیاز به تغییر یا بررسی، بتوان بدون اختلال در کل شبکه، کابل مورد نظر را مدیریت کرد. لازم بذکر است، در صورت استفاده از فیبرنوری باید از پچ پنل های مخصوص فیبرنوری استفاده نمود. در حال حاضر یکی از بهترین پچ پنل های موجود در بازار ایران، پچ پنل لگراند (پچ پنل اورجینال لگراند) می باشد.

 

کیستون شبکه (مکانیزم شبکه)

کیستون‌ها (مکانیزم شبکه) ورودی‌هایی هستند که برای اتصال کابل شبکه به تجهیزات مختلف یا پنل‌ها استفاده می‌شوند. هر کیستون دارای یک استاندارد خاصمانند Cat6 یا Cat6Aاست که باید با نوع کابل شبکه مطابقت داشته باشد تا از حداکثر سرعت و کیفیت انتقال داده‌ها بهره برد.

کیستون‌ها معمولاً بر روی پچ پنل یا پریز شبکه نصب می‌شوند. نصب صحیح کیستون‌ها با ابزارهای مخصوص مانند پانچ داون انجام می‌شود تا اتصال بدون قطعی و نویز حاصل شود. استفاده از کیستون‌های استاندارد و مرغوب باعث جلوگیری از بروز نویز، افت سیگنال یا خرابی زودرس خواهد شد. لازم بذکر است Category  و مشخصات کیستون ها کاملاْ باید با کابل انتخاب شده منطبق و یکی باشد. به عنوان مثال، اگر از کابل Cat6UTP استفاده می فرمایید، باید کیستون ها نیز از نوع Cat6UTP باشد و یا اگر از کابل Cat7SFTP استفاده میفرمایید، باید کیستون نیز از نوع Cat7STP باشد. این نکته باعث ایجاد یکپارچگی و حداکثر استفاده از ظرفیت شبکه زیرساخت پیسو می باشد. از بهترین نوع کیستون ها و مکانیزم های موجود در بازار ایران، می توان به کیستون شبکه لگراند در انواع Cat6UTP، Cat6STP و Cat6ASTP اشاره داشت. لطفا جهت دریافت قیمت کیستون های لگراند با کارشناسان شرکت آلما شبکه در تماس باشید.

ترانکینگ (یا داکت) شبکه

ترانکینگ (یا داکت) یکی از تجهیزات بسیار کاربردی در مدیریت فیزیکی کابل‌کشی در محیط‌های اداری و صنعتی است. این ابزار در واقع یک کانال پلاستیکی یا فلزی با درب کشویی است که کابل‌های شبکه در داخل آن قرار می‌گیرند و از آسیب‌دیدگی یا بی‌نظمی ظاهری جلوگیری می‌کند.

ترانکینگ‌ها در اندازه‌ها، رنگ‌ها و طراحی‌های مختلف موجود هستند و امکان نصب پریز شبکه، تلفن، برق و سایر اجزا بر روی آن‌ها وجود دارد. استفاده از ترانکینگ باعث می‌شود کابل‌ها به‌صورت مخفی و ایمن از یک نقطه به نقطه دیگر هدایت شوند. در صورتی که تعداد کابل‌ها زیاد باشد، از ترانک‌های بزرگ‌تر استفاده می‌شود و برای مسیرهای کم‌تراکم نیز مدل‌های کوچک‌تر در دسترس‌اند. مطمئنا و بدون شک، اولین، بزرگترین و بهترین تولید کننده ترانکینگ در دنیا شرکت لگراند فرانسه Legrand می باشد. ترانکینگ های لگراند از نوع بهترین نوع و گرید PVC موجود در دنیا تولید شده است و تنوع سایز آن یکی از بهترین ها می باشد. ترانکینگ های پرکاربرد لگراند در سایزهای 50*80 میلیمتر، 50*105 میلیمتر، 50*150 میلیمتر و 50*195 میلیمتر می باشد. ترانکینگ لگراند در شاخه های 2 متری و بسته به سایز در بسته های 10 متری تا 20 متری عرضه می گردد. لطفا جهت دریافت لیست قیمت ترانکینگ لگراند و متعلقات آن با شرکت آلما شبکه نماینده رسمی لگراند Legrand در ایران در تماس باشید.

 

نکات مهم در نصب و اجرای تجهیزات پسیو شبکه

برای آن‌که تجهیزات پسیو بتوانند عملکرد مطلوبی داشته باشند، لازم است هنگام طراحی و نصب به نکات زیر توجه شود:

انتخاب تجهیزات با کیفیت و مطابق با استانداردهای بین‌المللی، برای جلوگیری از افت سرعت و نویز.

نصب اصولی کیستون، پچ پنل و کابل‌ها با استفاده از ابزارهای مناسب برای اطمینان از اتصالات بدون خطا.

رعایت شعاع خمش مجاز کابل‌ها برای جلوگیری از پارگی یا آسیب دیدن رشته‌های داخلی.

استفاده از ترانکینگ و داکت در مسیرهای قابل مشاهده برای ایجاد نمای ظاهری مناسب و جلوگیری از آسیب فیزیکی.

نظم‌دهی کابل‌ها داخل رک شبکه با استفاده از نگهدارنده‌های کابل یا پچ پنل‌های افقی و عمودی.

لیبل گذاری صحیح کابل‌ها و پورت‌ها جهت تسهیل در عیب‌یابی و مدیریت آینده شبکه.

تفاوت تجهیزات اکتیو و پسیو در شبکه Passive vs Active

برای درک بهتر نقش تجهیزات پسیو، لازم است تفاوت آن‌ها با تجهیزات اکتیو را بدانیم. تجهیزات اکتیو، دستگاه‌هایی هستند که نیاز به برق دارند و نقش فعال در مدیریت، ارسال و دریافت داده دارند. از جمله این تجهیزات می‌توان به سوئیچ، مودم، روتر و فایروال اشاره کرد.

در مقابل، تجهیزات پسیو صرفاً نقش نگهدارنده، عبوردهنده یا نظم‌دهنده را دارند. اگرچه ممکن است ساده‌تر به‌نظر برسند، اما در واقع بستر اصلی فعالیت تجهیزات اکتیو را فراهم می‌کنند. بدون کابل شبکه مناسب، نصب صحیح، رک ایمن و ترانکینگ منظم، هیچ یک از تجهیزات اکتیو نمی‌تواند به‌درستی عمل کند.

معرفی و شناخت اصطلاحات شبکه پسیو کامپیوتری را اینجا ببینید .

کلام آخر

تجهیزات پسیو شبکه همان‌طور که از نامشان پیداست، نقشی غیر فعال اما حیاتی در ساختار هر شبکه ایفا می‌کنند. کابل‌ها، پچ کوردها، کیستون‌ها، رک‌ها، پچ پنل‌ها و ترانکینگ‌ها مجموعه‌ای هماهنگ از اجزای فیزیکی هستند که بستر ارتباطات شبکه‌ای را ممکن می‌سازند. انتخاب صحیح این تجهیزات و نصب اصولی آن‌ها نه تنها باعث عملکرد بهتر شبکه می‌شود، بلکه در کاهش هزینه‌های نگهداری، افزایش طول عمر تجهیزات و سهولت در توسعه آینده نقش بسزایی دارد.

برای داشتن شبکه‌ای پایدار، سریع و بدون قطعی، توجه به تجهیزات پسیو به همان اندازه اهمیت دارد که برای تجهیزات اکتیو قائل هستیم. طراحی درست و استفاده از تجهیزات استاندارد، اولین قدم برای رسیدن به یک شبکه حرفه‌ای و کارآمد است.